Ngày ấy, Ất và Giáp cùng trúng tuyển đại học Báo chí. Họ cùng học một lớp, khi ra trường Giáp đỗ thủ khoa; còn Ất thì kiếm được vừa zuýt số điểm để ngoi vào hàng đội sổ. Cầm mảnh bằng còn chưa ráo mực, vào buổi sáng, Giáp và Ất cùng đến toà báo Tiến – hoá để xin việc, Ông Tổng biên tập toà báo bảo họ:
- Rất tiếc! Ở đây có một chỗ dành cho hai cậu. Bởi thế chúng ta đành phải mở một cuộc công-cua. Đây các cậu cầm lấy. - Ông Tổng biên tập đưa cho họ hai tấm giấy màu sơn son thiếp vàng. - Đây là giấy mời của khách sạn Hoa Súng, 36 tầng, là khách sạn lớn nhất treo bảng: LEO GÁC NGƯỢC, là khách sạn lớn nhất trong thành phố mới khánh thành vào chiều qua. Các cậu hãy thăm viếng, vẽ sơ đồ, và miêu tả cụ thể cả toà nhà. - Ông Tổng biên tập vỗ vai Giáp và Ất. - Cố gắng lên, các cậu! Bài viết của ai có chất lượng và kịp xếp chữ cho tờ buổi chiều, người đó sẽ được Toà Báo chọn. Chúc các cậu may mắn!
- Cậu có leo nổi hàng chục tầng gác không? - Ất nhìn thân hình còm nhom của Giáp hỏi dè bỉu, rồi lao đi như một mũi tên. Ất lao bổ vào khách sạn, hết tầng một, lao lên tầng hai, rồi tầng ba…Ất vừa chạy vừa viết như một con thoi.
Còn Giáp thì ngược lại. Chàng bình thản bước vào thang máy, phi một nhát lên tận tầng ba mươi sáu. Rồi chàng lao xuống, vừa đi thăm vừa viết. Từ tầng cuối cùng, khi đó xong xuôi, Ất nhẹ nhàng đáp xuống đất theo thang máy. Đường phố lèo tèo người, gió heo hắt thổi.
- D…ạ…, thưa thủ trưởng…, bài của em đây ạ!”- Ất vừa nói vừa thở hổn hển, sau khi leo đúp ba bậc cầu thang một chạy thốc vào phòng ông Tổng biên tập.
- Chín giờ đêm rồi! - Ông ta xem đồng hồ. - Bài của cậu còn dùng làm gì được! - Ông nhìn Ất ái ngại.- Dẫu sao cũng cám ơn cậu!.
- Đã có bài nào chưa? Thưa thủ trưởng.
- Tất nhiên là có rồi!
- Của ai vậy?
- Của Giáp.
- Không thể thế được, thưa thủ trưởng!- Ất nói giọng bực tức. - Cái thằng ốm nhách ấy, nó đi sau em. Vả lại, nó làm sao mà leo nổi ba mươi sáu tầng gác.
- Đúng vậy! - Ông Tổng biên tập hua tay xác nhận. - Chỉ có điều, cậu ta đã đi xuống từ tầng ba mươi sáu.
-Em phản đối! - Ất nổi đoá. - Như vậy là phi nguyên tắc! Là không hợp lô-gic.
- Còn lô-gic thời gian thì sao? Thêm nữa đằng khác, cậu cũng chẳng biết đến một lô-gic tầm thường khác? Đó là lô-gic cơ khí: Chiếc thang máy”.
- Ông đừng ngụy biện!- Ất đập bàn. - Tòa nhà không thể lộn ngược. Móng của tầng một thành nóc của tầng ba mươi sáu. Tôi sẽ kiện cáo vụ này.
- Tuỳ cậu thôi, thì cứ kiện! - Ông Tổng biên tập tiễn Ất ra cửa. - Sáu tháng sau, xin mời cậu tham gia vào công-cua khác để chọn người.
*******
Sáu tháng sau, Ất trở lại Toà báo. Ất tham dự cuộc thi với một cậu ấm học sau Ất một khóa, lần này là bài viết về khách sạn bốn mươi tầng mới mọc lên. Ất chạy thục mạng đến tòa nhà, “Không!”- Ất nghĩ, ta không thể thay đổi nguyên tắc của mình! Không thể để bọn lười biếng cướp mất việc làm của ta!” Ất nhìn thấy cậu ấm đi vào thang máy, cửa sập lại. “ Không ổn, nó nhanh hơn mình một chuyến rồi!” Lòng Ất thắt lại. Ất chạy ra phía sau. Không ngần ngừ, chàng giật cầu dao điện của toà nhà. Xong xuôi, chàng bình thản leo gác thăm quan và viết lách. Kỳ ấy Ất trúng tuyển. Còn cậu ấm, nó suýt chết ngại vì bị kẹt trong thang máy
Cuối cùng, Ất và Giáp lại cùng ở trong Toà báo. Mỗi người có một phong cách làm việc: Giáp thì nhạy bén; còn Ất thì giữ nguyên tắc. Mới đây, khi ông Tổng biên tập về hưu, Ất được bổ nhiệm vào ghế của ông. Ất gọi Giáp lên bảo:
- Anh Giáp! Bây giờ, anh hãy đến khách sạn Núi Tản – khách sạn bốn mươi tám tầng ấy. Tôi muốn có một bài phóng sự theo đúng lô gíc 1- 48. Hãy nhớ kỹ! Đừng lộn thành: 48-1.
Cú chuông reo ở phòng thường trực, khách của Giáp muốn gặp chàng. Tiếc thay, giờ này cái thân thể còm xương đã già cỗi của chàng đang lết không ra hơi trên những bậc thang chót vót của Toà nhà 48…
Hà nội ngày 17-3-1993
Comments