CÁ NHÂN – THA NHÂN – CÔNG LÝ – PHỔ QUÁT – TRI THỨC – PHÁP LÝ – QUỐC GIA – NHÂN LOẠI – LÝ TƯỞNG
Bài 33: TÌNH YÊU VỚI BAO DUNG
Không có bao dung, tình yêu không sống nổi. Trước hết tình yêu được kết hợp bằng đôi lứa dân số cứng tỉ lệ 1 – 1, một nam – một nữ. Chỉ có chừng ấy Nữ cho ngần ấy Nam, cho nhau và lẫn nhau, nếu ta chê nửa kia, hay ruồng rẫy… thì ta sẽ kết đôi với ai?! Chắc chê nửa kia thì phải ở một mình hoặc là với “không ai cả”?! Vì thế nhân gian cũng như người Việt từ xa xưa đã xác định các loại hôn nhân: “nồi tròn úp vung tròn”, không được thì nên đành chịu “nồi méo khéo đậy cũng vừa”…
Vũ trụ và thế gian như triết gia Socrate xác định “Nếu không có cân bằng thì tất cả sẽ sụp đổ.” Người ta nếu không ngồi cân hai mạn thuyền thì con thuyền sẽ ụp. Và thế gian có qui luật “Bù – Trừ” được xem như thứ phổ biến nhất, như người thấp thường lấy người cao để con cháu bớt lùn, người béo lấy người gầy nhẳng, người thông minh lấy người chậm hiểu… Người Việt có câu:
“Thế gian được vợ hỏng chồng
Đâu phải giống rồng mà được cả đôi!”
Luật bù – trừ là thứ bao dung cân bằng lại ngay từ trong cấu trúc vật chất như thân xác. Còn triết gia Socrate đã vạch ra từ thời cổ đại, con người có 4 thứ căn bản chính yếu:
1- Sức khoẻ (virilite). Hiển nhiên mọi người sinh ra mà không có sức khoẻ thì sao tồn tại.
2- Trí tuệ (savoir). Có sức mà không có trí là không có hệ điều hành, xe làm sao chạy?!
3- Sự điều độ (temperance). Khoẻ quá mà không biết gia giảm tiết độ thì sao tồn tại.
4- Sự khoan thứ (tolerance). Không có sự khoan thứ, người khoẻ đòi ức hiếp kẻ yếu, đàn ông bắt nạt đàn bà… người khôn ăn người dại… thì sao có xã hội hoà đồng.
Tóm lại, đơn giản ví mỗi cá nhân như chiếc xe: động cơ mạnh là sức khoẻ, thông minh – là máy móc và tay lái tốt, điều độ là làm chủ tốc độ, khoan thứ là đi nhường đường, vòng tránh và sẵn sàng phanh.
Thượng Đế cho con người nhiều dục vọng, chẳng hạn con voi ăn cỏ, sư tử ăn thịt, nhưng con người ăn vạn thứ thức ăn chim trời cá nước và uống cả thiệu thứ nước bao gồm cả bia và rượu… con người vừa được hưởng tổ ấm như bầy chim và hưởng xum xuê ái dục như loài có vú… vì thế dục vọng con người chứa chất nhiều Khả Lỗi. Mong con người hãy biết tha thứ cho nhau!
Một vài thầy tu khuyên; vì dục vọng của con người lớn, những người chung thuỷ được như Romeo và Julliet thì lại chỉ sống vẻn vẹn mấy ngày, chứ yêu nhau lâu, mấy ai không trải qua “đồng sàng dị mộng” rồi “của lạ bằng tạ của quen”… sống cũng là từng trải và phạm lỗi, vậy thì nên biết bao dung, tức khoan thứ cho nhau, thì chúng ta mới còn lại đôi lứa hay gia đình. Trái lại chỉ nhất nhất truy cầu những đòi hỏi chung thuỷ khắc nghiệt thì nếu nhân vật không yểu, thì tình yêu đành yểu mạng?!
Xe không nhường đường nhau sẽ đâm. Vậy khi đã có sức khoẻ và trí tuệ chúng ta nên biết điều độ và khoan dung nhường đường lẫn nhau để tất cả cùng tồn tại!
Paul Đức 12/9/2023
(mời các bạn xem tiếp bài 34)
Tranh của Faruk Gunayer Resim Atolyesi (Thổ Nhĩ Kỳ) từ FB của họa sĩ
Comments